რადიკალური იდეები ადამიანის გონებისთვის უცხო არარის, ეს "ის", არის რაც ზრდის ადამიანს როგორც ევოლუციურ ადეპტს და აძლევს საშუალებას უფრო მეტი გაიაზროს ვიდრე მას წარმოუდგენია...შემდგომ აღმოაჩენს ერთ დღესაც რომ ის ადამიანელი უბრალოდ აღარ არის, მან პროგრესი განიცადა...!

იესო გეი_ა

ანგლიკანელი მღვდელი აცხადებს, რომ იესოსა და მის მოციქულს, იოანეს, შორის არსებული ურთიერთობა მიუთითებს, რომ იესო გეი იყო, თუმცა, ეს სასულიერო კუთხით არსებითი არ არის.

პოლ ოსტრაიხერმა, ქოვენთრის საკათედრო ტაძრის წინამძღვარმა, ჟურნალ Guardian-ში გამოაქვეყნა სტატია, რომელშიც ის აცხადებს, რომ მტკიცებულებები იმისა, რომ მთავარი ბიბლიური ფიგურა „გეის ჩვენს თანამედროვე განმარტებას“ შეესაბამება, ძალზედ მრავლადაა.
წინამძღვარი ოსტრაიხერი, რომლის მშობლებიც ნაცისტური გერმანიიდან ახალ ზელანდიაში 1938 წელს გაიხიზნენ და რომელიც 1960 წელს ლონდონში აკურთხეს მღვდლად, ამ სტატიაში მიუბრუნდა იმ განცხადებას, რომელიც მან წითელ პარასკევს ველინგტონში, ახალ ზელანდიაში, ნათქვამი ქადაგებისას გააკეთა.
ის წერს, რომ იოანე ერთადრთი მამაკაცი მოციქულია, რომელიც იესოს ჯვარზე გაკვრას დაესწრო და ციტირებს: „ხოლო იესომ, როცა დაინახა დედა და იქვე მდგომი მოწაფე, რომელიც უყვარდა, უთხრა დედას:  დედაო, აჰა, შენი ძე! მერე კი მოწაფეს უთხრა: აჰა, დედა შენი! და იმ საათიდან მოწაფემ თავისას წაიყვანა იგი.“ (სახარება იოანესი, თ. 19 )
წინამძღვარი ოსტრაიხერი წერს: „მიუხედავად იმისა, რომ შოკისმომგვრელი განცხადების გაკეთების არანაირი სურვილი არ მაქვს, ბევრი ფიქრის შემდეგ სხვა გამოსავალი არ მრჩება, გარდა იმისა, რომ ჩემ მიერ ანგლიკანურ ეკლესიაში ნახევარსაუკუნოვანი მსახურების შემდეგ, პირველად ვივარაუდო: იესო, სრულიად შესაძლებელია, ჰომოსექსუალი ყოფილიყო.“
“იგი რომ სექსუალობისგან მთლიანად თავისუფალი ყოფილიყო, ჭეშმარიტად ადამიანი არ იქნებოდა. ამის ფიქრი ერეტიკულია.“
წინამძღვარი ასევე წერს, რომ იესო აგრეთვე, შეიძლება, ჰეტეროსექსუალი ან ბისექსუალი ყოფილიყო, მაგრამ „ის ვარიანტი, რომ იგი ჰომოსექსუალი იყო, ყველაზე მეტად სავარაუდოა.“
“ბიბლიის თანამედროვე განმარტებით,” _ წერს იგი, _ „საყვარელ მოციქულთან ინტიმური ურთიერთობა ამაზე მიგვანიშნებს. დღევანდელობაში ნებისმიერი ადამიანის საქციელს ასეთი ინტერპრეტაცია მიეცემოდა.“
 „მიუხედავად იმისა, რომ არ არსებობს ცელიბატის რაბინული ტრადიცია, იესოს შეეძლო, თავად აერჩია სექსუალური აქტივობისგან თავშეკავება, იმისდა მიუხედავად, იყო ის გეი, თუ _ არა. ბევრი ქრისტიანი ისურვებდა ასეთი დასკვნის გამოტანას, მაგრამ მე ვერ ვხედავ ვერავითარ თეოლოგიურ საჭიროებას ამის გასაკეთებლად. ერთგული სიყვარულის ფიზიკური გამოხატულება ღვთისმიერია. საპირისპიროს მტკიცება იქნება იმ პურიტანიზმთან დათანხმება, რომელიც ეკლესიას დიდი ხანია, ჩრდილს აყენებს.
მღვდელი ასევე აცხადებს, რომ ამ საკითხზე წითელ პარასკევს საუბარი  მისი მხრიდან იყო „ჰომოსექსუალ ადამიანთა ტანჯვისა და დევნის მონანიების აქტი, რადგან მსგავსი ძალადობა კვლავაც ძლიერია ქრისტიანულ ეკლესიაში.“
წინამძღვარი აღიარებს, რომ ეს შეხედულება „თეოლოგიურად კონსერვატიული, ან უბრალოდ ტრადიციული“ ადამიანებისათვის, შეიძლება, შეურაცხმყოფელი იყო, მაგრამ მისი აზრით, ამას სასულიერო მხრივ არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს.
“თუ ქრისტიანული ეკლესიები უფრო ღიად მიიღებენ და შეიყვარებენ თავიანთ გეი და ლესბოსელ მრევლს, ეკლესიას გაცილებით მეტი მიმდევარი ეყოლება,  _ ამბობს ოსტრაიხერი.

ჟან ნიკოლა არტიურ რემბო

ჟან ნიკოლა არტიურ რემბო (Jean Nicolas Arthur Rimbaud) (დ. 20 ოქტომბერი, 1854 — გ. 10 ნოემბერი, 1891) - ფრანგი პოეტი, სიმბოლისტი.
დაიბადა საშუალო შეძლების ოჯახში შარლვილში ჩრდილო-აღმოსავლეთ საფრანგეთში. სიყმაწვილეში ცელქი, თუმცა უაღრესად ნიჭიერი მოწაფე იყო. თხუთმეტი წლის ასაკში უამრავი პრიზი ჰქონდა მიღებული და მრავალი ლექსი და დიალოგი ჰქონდა დაწერილი ლათინურად. 1870 წელს მისი მასწავლებელი ჟორჟ იზამბარი რემბოს პირველი ლიტერატურული მენტორი ხდება, შედეგად მისი ლექსები ფრანგულად სწრაფად იხვეწება. რემბო ხშირად გარბოდა შინიდან და 1871 წელს მცირე ხნით პარიზის კომუნას შეუერთდა კიდეც, რაც შემდეგში მის პოემაში "L'Orgie parisienne ou Paris se repeuple" (პარიზული ორგია ან პარიზის რეპოპულაცია) აისახა. აქ სავარაუდოდ ის კომუნარმა ჯარისკაცებმა გააუპატიურეს (რაზეც გადაკვირთ მიანიშნებს ლექსში "Le Cœur supplicié" - "ტანჯული გული"). ამ პერიოდისთვის ის უკვე ანარქისტი ხდება, იწყებს ლოთობას და ბურჟუაზიულ თავყრილობებში დებოშებს აწყობს. 1871 წლის სექტემბრის ბოლოს ის პარიზში ბრუნდება განთქმული პარნასელი პოეტის, პოლ ვერლენის მოწვევით (ვერლენისთვის მისი რამდენიმე სანიმუშო ლექსის გაგზავნის შემდეგ), და მცირე ხნით მასთან სახლდება. ვერლენს ცისფერთვალება ჯიუტი ხასიათის ყმაწვილი მყისვე შეუყვარდება და წყვილი დეკადენტურ, აბსენთითა და ჰაშიშით გაჯერებულ, მომთაბარე ცხოვრებას მიჰყვება. მათი ამგვარი ცხოვრების სტილი ხშირად გამხდარა პარიზის ლიტერატურული ელიტის წრეში სკანდალების მიზეზი. მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში რემბო აგრძელებს წერას განსაკუთრებულ, იმ დროისთვის სრულიად ახალ სტილში. რემბოს გამო ვერლენი ცოლსა და ახალშობილ შვილს ტოვებს და წყვილი 1872 წელს ლონდონში გადადის.
1873 წლის ივლისში რემბო პარიზში გამგზავრებას გეგმავს ვერლენის გარეშე, რის გამოც ეს უკანასკნელი ეჭვიანობის ნიადაგზე მას რევოლვერით დაჭრის. რემბო მსუბუქად იჭრება, თუმცა მოსამართლემ ვერლენს ორ-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯა. რემბო შინ, შარლევილში, ბრუნდება და ასრულებს შრომას პროზაულ ნაწარმოებზე "Une Saison en Enfer" (ერთი სეზონი ჯოჯოხეთში). ეს ნამუშევარი საყოველთაოდ აღიარებულ იქნა, როგორც თანამედროვე სიმბოლისტური მწერლობის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პირველი ნაბიჯი. 1874 წელს რემბო ლონდონში ბრუნდება პოეტ ჟერმენ ნუვოსთან, სადაც ასრულებს მუშაობას მის ერთობ საკამათო წარმოსახვებზე, რომელშიც შევიდა მისი პირველი ორი ფრანგული ვერლიბრი.

შარლ ბოდლერი _ კურთხევა

როცა პოეტმა უზენაეს ძალების ნებით
ამ ჩვენს მოწყენილ ქვეყანაზე დაიდო ბინა,
მისმა დამფრთხალმა დედამ, გულში წყევლა-გინებით,
მუშტებშეკრულმა ღმერთს შესძახა და მან ისმინა:

“ო, რატომ არ ვშვი მე შხამიან ასპიტთა ბუდე,
ნაცვლად იმის, რომ ამ სიჩლუნგის ვიყო გამზრდელი!
წყეულიმც იყოს ღამე, როცა წუთს ჩავეხუტე
და ჩემს მუცელში ჩაისახა ჩემივ სასჯელი!

გამომარჩიე შენ რადგანაც ყველა სხვა ქალში,
ჩემი ბედშავი მეუღლის ზიზღს რადგან მამსხვერპლე,
ეს ჩემი კუტი საფრთხობელა თუნდ ცეცხლის ალში
სასიყვარულო ბარათივით მე ვერ დავფერფლე,-

ნაცვლად დავატეხ შენს სიძულვილს, ტვირთად რომ მაწევს,

მას- ბოროტებათ შენმიერთა წყეულ იარაღს-

და ჩემი ხელი ამ ჯუჯა ხეს იმ დღეს დააწევს,
რომ ვეღარ გაზრდის ყლორტს შხამიანს და რტოს ხვიარას!”

ასე ხდის იგი ქაფს მდუღარე თვის მძულვარებას
და, მარადიულ ზრახვებს რადგან ვერ აცნაურებს,
ქვესკნელის ფსკერზე თვითვე ანთებს კოცონთა წყებას,
რაც უმზადდება სწორედ დედურ დანაშაულებს.

ამ დროს, უხილავ ანგელოზის მფარველობაში,
მემკვიდრეობაწართმეული – მზის სხივით თვრება,
და ყველაფერში, რასაც ჭამს თუ სვამს დიდი ბავშვი,
ცხოველ ნექტარს და ამბროზიას ის ეწაფება.

ქართან თამაშI და ღრუბელთან ჩურჩული უყვარს,
ჯვარცმის გზაზეც კი სიმღერებით შეთრობას ბედავს,
და ხეტიალში მუდამ მისი მდევარი სული
ტირის, როცა მას ტყის ჩიტივით მხიარულს ხედავს.

შიშით უცქერენ მას ყველანი, ვინც სურს უყვარდეს,
ან კიდევ მისი უწყინარ ზნით თამამდებიან
და ცდით – როგრომე კვნესის ბგერა ამოუვარდეს-
მას თავიანთი სისასტიკის სამიზნედ ხდიან.

პურსა და ღვინოს, განწესებულს მის ბაგეთათვის,
მარჯვენა მათი ნერწყვს უწმინდურს და ნაცარს ურევს,
ფარისებლურად იშორებენ რასაც ეკარვის
და თავს კიცხავენ თუ გაუყვნენ მის ნაფეხურებს.

მისი სატრფო კი გაიძახის ბრბოს გასაგონად:
“რაკი მან ისე ტურფად მცნო, რომ ღმერთად დამსახოს,
ამიერიდან ვარჩევ ყოფნას მე ძველ ბომონად,
რათა, მის დარად, მან მომრთოს და მომავარაყოს.

მე გამოვტყვრები ნარდიონით, ნელსაცხებლებით,
მირონ-გუნდრუკით, მუხლისჩოქით, ხორცით და ღვინით,
რათა მჯეროდეს – ამ ჩემს მიჯნურს ჩემივ შეძლებით
თაყვანისცემას გამოვძალავ მხიბლავი ღიმით.

ხოლო უღმერთო მომწყინდება როცა ეს ფარსი,
მე ამ არსებას წამოვავლებ რკინის ნატიფ ხელს
და ეს ფრჩხილები, კუდიანის ფრჩხილების მსგავსი,
მას თვით გულამდე გაუყვანენ არხებს საშინელს.

სრულიად ნორჩი ფრინველის დარ ამ ალისფერ გულს,
აფართხალებულს, ამოვართმევ მე სხეულს მისას
და რათა ჟინი მოვუკლა მხესც, ჩემში დამალულს,
ამ გულს სისხლიანს წყევლა-კრულვით დავახლი მიწას!”

- ცისაკენ, სადაც თვალი მისი ჭვრეტს ბრწყინვალებას,
თავის ღვთისნიერ ხელებს იწვდის პოეტი წყნარი
და მისი სულით გამომავალ დიად ციალებს
წარმოუქმნიათ ავი თვალის ამრეკლი ფარი.

“უფალო ჩემო, კურთხეულო! შენა ხარ მარტო,
ვინც ციურ წამალს – ტანჯვას – უვლენ ჩვენს ცოდვა-ზადებს,
საუკეთესო და სპეტაკი ის არის საზრდო,
ჩვენს შორის ძლიერთ ტანჯვისათვის რომ მოამზადებს.

ვიცი, რომ პოეტს შენ წყალობით უნახავ ადგილს
წმინდა დასებში ანგელოზთა, სულთა ნეტართა;
რომ არ გამართავ მის გარეშე მეჯლისს მარადისს
სათნოებათა, სუფევათა, სამეფო ტახტთა;

რომ ტანჯვა არსი სიდიადე ჩვენი, ეული,
ვერ მოინელებს მას მიწა და გეენას ხარო;
და რომ დამედგას მე გვირგვინი ცით კურთხეული,
ხამს გამოვსახო ყველა დრო და ყველა სამყარო.

მაგრამ პალმირის, უძველესის, განძი ქებული,
ზღვის მარგალიტი, არნახული ჯერ ლითონები,
არ ეყოფოდა – ხელით შენით ამოღებული -
ამ დიადემას გაბრწყინებულს სხივთა კონებით:

ის მარტოოდენ წმინდა ნათლით თუ დაიწვნება,
რომელსაც სხივთა პირველქმნილთა შობს წყაროსთვალი,
ხოლო მოკვდავთა თვალ-გუგაში მბჟუტავი გზნება
ანარეკლია იმ ნათლისა, მწირი და მკრთალი!”

ავსტრალიის პირველი პრემიერი ქალი

ავსტრალიის ისტორიაში პირველად ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტს ქალი დაიკავებს.

ეს იქნება ამჟამინდელი ვიცე-პრემიერი ჯულია გილარდი, რომელმაც “ლეიბორისტული პარტიის” ლიდერის არჩევნებზე გამარჯვება მოიპოვა.

გამარჯვებისთვის ბრძოლაში მან პრემიერ-მინისტრი კევინ რადი გამოიწვია, რომელმაც ნახევარი წლის შემდეგ დაგეგმილი საერთო ეროვნული არჩევნების წინ პოპულარობა დაკარგა. მოვლენები სწრაფად განვითარდა. ჯერ კიდევ წლის დასაწყისში ჩატარებულმა გამოკითხვებმა აჩვენა, რომ რადი ბოლო 30 წლის მანძილზე ავსტრალიის ყველაზე პოპულარული პრემიერ-მინისტრი იყო.

ავსტრალია იმ იშვიათი ქვეყნების რიცხვშია, რომლებიც ბოლო ორი წლის ეკონომიკურ კრიზისს გადაურჩნენ. რჩებოდა შთაბეჭდილება, რომ ამომრჩევლები რადის ხელისუფლებაში ყოფნას ათწლეულის განმავლობაში მაინც უზრუნველყოფდნენ, რასაც გაზეთები "რადის ერას" უწოდებდნენ.

თუმცა მის პოლიტიკურ ცხოვრებაში გარდამტეხი მომენტი თებერვალში დადგა, როდესაც რადიმ გადაწყვიტა დაესამარებინა კანონ-პროექტი, რომელიც გამონაბოლქვზე კვოტების დაწესებას ითვალისწინებდა.

ეს წინადადება ეკოლოგიის საკითხებში მთავრობის სტრატეგიის ქვაკუთხედს წარმოადგენდა. ავსტრალიაში ბევრმა რადის გადაწყვეტილება პოლიტიკურ სილაჩრედ მიიჩნია.

ამავე დროს მისი პარტიული კოლეგების მხრიდან გახშირდა ინფორმაციები იმის შესახებ, რომ რადი მათ ცუდად ეპყრობოდა. აღმოჩნდა, რომ კევინ რადი ამომრჩევლებში ბევრად პოპულარული იყო, ვიდრე თანაპარტიელებში.

გარდა ამისა, რადიმ სამთო კომპანიებისთვის უკიდურესად მაღალი გადასახადის დაწესების ინიციატივა წამოაყენა. ამის შემდეგ მისმა პოპულარობამ ვარდნა დაიწყო, განსაკუთრებით დასავლეთ ავსტრალიისა და კვინსლენდის შტატებში, სადაც სამთო მრეწველობა კარგად არის განვითარებული.

ამომრჩეველთა მხარდაჭერის შემცირების შემდეგ რადის პარტიის შიდა ოპოზიციასთან მოუხდა შეჯახება.

ჯულია გილარდი, რომელიც წარმოშობით უელსიდან არის, პარტიაში დიდი მხარდაჭერით სარგებლობს. რადის აშკარა მომხრეებიც კი აღიარებენ, რომ გილარდის გამარჯვება უმრავლესობის გადაწყვეტილებას ეყრდნობოდა.

ყოველივე ამის შემდეგ კანბერაში გაიმართა “ლეიბორისტების” ფრაქციის სხდომა, რომელზეც გილარდმა ხმების საჭირო რაოდენობა მარტივად მოიპოვა.

რადის ოფიციალური კენჭისყრის ჩატარებაც კი არ მოუთხოვია, რადგან მიხვდა, რომ მარცხი გარდაუვალი იყო.

პარტიის ლიდერად არჩეული ჯულია გილარდი ავტომატურად ხდება პრემიერ-მინისტრი. ავსტრალიის პირველი ქალი პრემიერ-მინისტრი უახლოეს დღეებში დადებს ფიცს.

მანანა მენაბდე

ყოველთვის გამორჩეული იყო. ეცვა შარვალი, დადიოდა გიტარით და ატარებდა უცნაურ ვარცხნილობას. იშხნელების შთამომავალი მუდმივად ყურადღების ცენტრში ექცეოდა და მასზე მუდმივად ჭორაობდნენ. იყო „რეროს“ სოლისტი. დაუვიწყარი ტემბრის მომღერალს ადვილად გამოარჩევდით სხვებში. მახსოვს, ბავშვობაში, ლანა ღოღობერიძის ფილმში „დღეს ღამე უთენებია“ როგორ ველოდი მენაბდის კადრის გამოჩენას. ყელზე წითელი წიწაკების ასხმით და ემოციური სიმღერებით დიდ შთაბეჭდილებას ახდენდა. მერე დაიკარგა. 90-იან წლებში ბერლინში გაემგზავრა. დაახლოებით 14 წელი ცხოვრობდა იქ. გერმანიის მოქალაქეც გახდა. ხუთი წლის წინათ საცხოვრებლად მოსკოვში გადავიდა. 20-წლიანი პაუზის შემდეგ თბილისობის ფარგლებში ცოცხალი კონცერტი გამართა.

„სანამ აქ ვარ...“

„ცოცხალი კონცერტი ადვილი არ არის. ცოტათი იმაზე მეტად ვღელავდი, რაც უნდა მეღელვა. ლაივს თან ახლავს კურიოზი. არც ეს კონცერტი იყო გამონაკლისი. ამას ვერ მოყვები, არ შეიძლება. მაყურებელი ვერასდროს ხვდება, სინამდვილეში რა ხდება სცენაზე. პირველ ბგერაზე გაჩნდა დარბაზთან კონტაქტი, სითბო, რამაც დამმუხტა. ეს კონცერტი გაცილებით მეტმა მაყურებელმა უნდა მოისმინოს, ვიდრე სამეფო უბნის თეატრი იტევს. საუბარია დიდ კონცერტზე. სანამ აქ ვარ, აუცილებლად უნდა გამოიყენონ.“

მოსკოვში ფომენკოს თეატრ-სტუდიის მსახიობია. მუსიკალური პოეზიის თეატრში წელიწადში სამ კონცერტს მართავს. ამჟამად ოსტროვსკის „უმზითვოში“ თამაშობს. უფრო სწორად მღერის. სპექტაკლისთვის მუსიკა დაწერა. სცენაზე მთავარ გმირთან ერთად ჩნდება და მღერის. „ჩემი გმირი სპექტაკლის ნაწილია. ისე უნდა მოახერხო სიმღერა, რომ ტაში არ დაგიკრან. თუ დაგიკრეს, ესე იგი სპექტაკლიდან ამოვარდი...“

ბერლინში მარტო

ბერლინში 1991 წელს ჩავიდა. სიმღერები უჯრაში რომ არ ჩაედო და თვითრეალიზება მოეხდინა, 42 წლის ასაკში ამიტომ მიიღო ეს გადაწყვეტილება. გერმანული ენა არ იცოდა. სახლში, სადაც საცხოვრებლად გაჩერდა, შავ-თეთრი ტელევიზორი იდგა. სწორედ ამ ტელევიზორში საყვარელი მწერლის, თომას მანის ეკრანიზაცია გერმანული ენის უცოდინარმა მომღერალმა უტიტრებოდ გამოიცნო. „ასე შემხვდა ბერლინი, ჩემი საყვარელი მწერლით. საოცარი დამთხვევა იყო. ვცხოვრობდი მეშვიდე სართულზე. სადგურს გადაჰყურებდა ჩემი ფანჯრები. მუქი წითელი ფერის მატარებლებს მზერით ვაცილებდი. დავდიოდი ბერლინის ქუჩებში. ცივი იყო ქალაქი...“ მალე გერმანელ მეზობლებს მეზობლობა ასწავლა, რომლებმაც თუ მანამდე ჭიქა წყლის მიწოდება არ იცოდნენ, მერე უკვე ხახვზეც კი შედიოდნენ მანანასთან. ცხოვრობდა მარტო.

„მე მიყვარს სიმარტოვე. ფიქრის დრო, წერის საშუალება მაქვს. ხან ლექსს ვწერ. თავყრილობებში თითქმის არ დავდივარ. არც არასდროს მყვარებია. არც სცენაა ჩემი ამოსავალი წერტილი. უფალმა ბევრი რამის ნიჭი დამაბერტყა თავზე. თუ სცენაზე არ გავედი, მოთხრობებს, მუსიკას, იგავ-არაკებს დავწერ, დავხატავ.“

ბერლინში კონცერტებს ჟურნალისტების სახლში, ჯაზკლუბებში ატარებდა. მღეროდა ქართულად. გერმანულად არ უმღერია. „გერმანელები თავშეკავებული ხალხია. ემოციებს არ გამოხატავენ. მაღაზიაში რაიმეს ყიდვისას რომ გაუგონიათ ჩემი ხმა, უთქვამთ, რა ლამაზი ხმა გაქვსო. მათგან ასეთი შეფასება გამკვირვებია. მოსკოვში ხმაზე ხშირად მეუბნებიან კომპლიმენტს.“

მალე მოსკოვში გამოვა წიგნი, რომელიც მანანა მენაბდის 150 ფოტონამუშევრით გაფორმდება. ეს არის წიგნი, სადაც თავმოყრილია „სიყვარული რუსულ პროზაში“. მანანას ფოტოები სპეციალურად ამ წიგნისთვის არ გადაუღია. თავისთვის იღებდა და მერე მიესადაგა პროზიდან ამოღებულ სასიყვარულო ნაწყვეტებს. „მაგალითად „ანა კარენინადან“ ნაწყვეტს - როგორ უხსნის ვრონსკი ანას სიყვარულს შეიძლება ედოს ფოტო - როგორ ამოდის ჩანთებით დატვირთული დაღლილი ქალი კიბეებზე ან ქუჩაში დგას ხელგაწვდილი და მათხოვრობს. ეს არის ალტერნატიული ფოტოები, მაგალითად, როგორ ტრანსფორმაციას განიცდის კარენინა დღეს. ფოტოებს მიეწერება კომენტარები ნაწარმოებიდან. ჩემთან ერთად წიგნზე მუშაობდა პროფესორი მაშა გალავანენსკაია, რომელიც ასევე თავის კომენტარებს მიაწერს ფოტოებს, რატომ ხდება რუსებთან სიყვარულის ასე ახსნა. ხანძრის დროს ორი თვე შინა პატიმრობაში ვიყავი. გარეთ ვერ გავდიოდი და კონდიციონერმა გადამარჩინა. ვიჯექი და ამ წიგნისთვის შესაფერის ფოტოებს ვარჩევდი. 1000 ფოტოდან 150 ფოტოს ამორჩევა ადვილი არ იყო. ასევე თავიდან გადავიკითხე ნაწარმოებები.“ მანანა მენაბდეს უნდა იგივე პროექტით ქართული წიგნი გამოსცეს.    

  

  
  
     

სიყვარული

თავის სიყვარულზე საჯაროდ არ საუბრობს. მიაჩნია, რომ ეს გრძნობა დაფარული უნდა იყოს.

„ყველანაირი სიყვარული იდუმალია და მას იდუმალებას თუ აკლებ, მოცულობას კარგავს და მერე ყველაფერი ბრტყელი ხდება. სიყვარული სხვისი შვილისთვისაც ისევე უნდა გაიღო, როგორც საკუთარისთვის. როცა სხვის შვილს ნაკლებ პურს მისცემ და შენსას მეტს, ეს არ არის სიყვარული. მთლიანად და ერთნაირად უნდა გასცე. ეს ხდება მაშინ, როცა უფალი დავიწყებული არ გყავს.

- რამდენჯერ გიყვარდათ? ვინ იყო თქვენი სიყვარული?

- რა თქმა უნდა, მიყვარდა. როგორ შეიძლება ამას ასცდე, როცა ახალგაზრდა ხარ? ქართველი ხარ და ასეთი ცის და მზის ქვეშა ხარ დაბადებული? შეიძლება ბევრს გაეღიმოს, მაგრამ მთელი ჩემი არსებით ასკეტი ვარ და სიმარტოვეში ცხოვრება მიყვარს. თითქმის სულ მარტო ვარ. თუმცა ვინც მე მიყვარს, ჩემთან არის. აუცილებელი არ არის ფიზიკურად ჩემთან იყოს. თუ სიყვარული გაქვს, ესე იგი გაქვს. როცა გიყვარს, არ გყოფნის, გინდა მასაც ისევე უყვარდე, როგორც შენ გიყვარს. იმაზე დიდი ბედნიერება არაფერია, როცა შენ გიყვარს. მართლა დიდი ხანია ჩემთვის მნიშვნელობა აღარ აქვს ფიზიკურ სიყვარულს და „მას“ ვუყვარვარ თუ არა. ამას გულახდილად გეუბნებით. რაში გჭირდებათ ჩემი სიყვარულის ისტორია? სიყვარულსა მალვა უნდაო... არ უნდა გავაშიშვლოთ. უფრო საინტერესო გავხდები, რაც ფარული ვიქნები.“

ფანები, შარვალი და მეგობრები

როგორც მომღერალს ჰყავდა ბევრი თაყვანისმცემელი, რომლებიც თან დაჰყვებოდნენ. „ფანების სულ მეშინოდა, გავურბოდი. არადა, უამრავი მყავდა... ფანობას არაჯანმრთელი რაღაც ახლავს თან. მიყვარს კონცერტის შემდეგ განათებული სახეებით რომ მოდიან, მაგრამ ფანატიზმამდე მისული თაყვანისცემა არ მიყვარს.“

სცენასა და გარდასახვაზე თავისი დამოკიდებულება აქვს. „სცენა საშიშია. დიდ გამოცდაში ხარ. ისე არ უნდა გარდაისახო, რომ შენი თავი დაკარგო. სცენაზე უკვე განცდილით უნდა გამოხვიდე.“

- თქვენი იმიჯის ნაწილი - შარვალი და მხატვრულად აშლილი თმა დღემდე გაქვთ შემორჩენილი...

- სამწუხაროდ, ჩაცმულობით გაფასებენ. მე შარვალი არ მაპატიეს იმიტომ, რომ პირველი ვიყავი, ვინც შარვალი თავის სტილად აქცია. მარლენ დიტრიხის მსგავსად, ფრაკი მეც მეცვა „რეროში“.

- რას ნიშნავს არ „გაპატიეს“?

- ბევრს საუბრობდნენ ამაზე. ისეთი ადამიანებიც ლაპარაკობდნენ, ვისაც არც კი ვიცნობდი. საერთოდ ასეა - ჯერ აღგაზევებენ, მერე ჩამოგაგდებენ, ან - პირიქით. ყველას თავის საკუთარ ჯვარზე აკრავენ. მე ამან არ შემაშინა. მყავს ძლიერი მეგობრები და ისინი დამეხმარნენ. მათ იციან მე რა შემიძლია“.

                                                    

მენაბდის შემოქმედება

კაცი ისეთი მხცოვანი იყო, რომ ჯერ კიდევ შეეძლო პატიოსანი კაცის გახსენება.

კაცი თავისი თავისგან სხვა ქალაქში გადავიდა საცხოვრებლად.

კაცს გენიოსობამდე მხოლოდ სიკვდილიღა აკლდა…

კაცისთვის სიმართლე ისეთი ღირებული იყო, რომ იგი ძალზე იშვიათად სარგებლობდა ამით.

ღმერთი სწყალობდა კაცს და ცუდ ადამიანებს თავიდან აცილებდა. კარგი ადამიანები კი თვითონ იცილებდნენ თავიდან კაცს.

ერთი კაცი ისე ბევრი იყო, რომ ადგილი აღარ რჩებოდა სიკეთისთვის.

ერთი კაცი არასოდეს მოგზაურობდა. შემთხვევით რომ მოვხვდე სხვაგან, როგორ უნდა მოვიქცეო, ასე ფიქრობდა.

ერთ კაცს ძალიან უნდოდა ფული ეშოვნა. ამიტომ ოცნებობდა, ვინმე მილიონერი გადაერჩინა წყალში დახრჩობას.

ერთი კაცი ყველაფერს სხვის მაგივრად აკეთებდა და ერთ მშვენიერ დღეს თავის მაგივრად მიიბარა უფალმა.

კაცმა თავის ჩამოხრჩობა განიზრახა. ავიდა სკამზე და როდესაც თავი ყულფში გაყო, კედლის საათმა 10-ჯერ ჩამოჰკრა. კაცს გაახსენდა, რომ ძილის დროა და თავის ჩამოხრჩობა მეორე დღისთვის გადადო… დრო გადიოდა…

ერთ კაცს ტირილი უნდოდა, მაგრამ გაიხედ-გამოიხედა და ახლომახლო რომ ვერავის მოჰკრა თვალი, გადაიფიქრა. ერთ კაცს გაბრაზება უნდოდა, მაგრამ გაიხედ-გამოიხედა და ახლომახლო რომ ვერავის მოჰკრა თვალი, გადაიფიქრა. ერთ კაცს უნდოდა გახარებოდა, მაგრამ გარემოება არ უწყობდა ხელს.

ცხოვრობდა კაცი, ცხოვრობდა და არავინ იცოდა რომ იყო.

დრო გადიოდა...

გადიოდა დრო...

ცხოვრობდა კაცი ყველასგან მიტოვებული, ყველასაგან მივიწყებული, მოხუცდა და მოკვდა. ჰოდა, მიაბარეს კაცი მიწას, აბა ზევით ვინ დატოვებდა. დადგა გაზაფხული, შემდეგ - ზაფხული, შემოდგომა, ზამთარი… საფლავი ეკალ-ბარდმა დაფარა. დრო გადიოდა…

იყო ერთი კაცი. ცხოვრობდა კაცი, ცხოვრობდა და ყველამ იცოდა, რომ იყო.

გადიოდა დრო…

ცხოვრობდა კაცი ყველასგან დაფასებული, ცხოვრობდა, მოხუცდა და მოკვდა. კაცის სიკვდილის ამბავი მთელ ქვეყანას მოედო, დიდი პატივით დაკრძალეს და უზარმაზარი საფლავის ქვა გულზე დაადეს. დადგა გაზაფხული, შემდეგ - ზაფხული, შემოდგომა, ზამთარი. საფლავი ეკალ-ბარდმა დაფარა.

დრო გადიოდა…

                                                      

                                                  

წლებია, არ მინახავს. ვღელავ. მინდა ისევ ის განცდა დავიბრუნო, როცა პირველად ვნახე, როცა კითხვაც კი ვერ დავუსვი, როცა მიხვდა ჩემს აღელვებას და მითხრა: გიმღერებთ!

როცა მანანა მენაბდე მღერის, მართლა რაღაც ხდება - ეს შეგრძნება სიტყვიერ ახსნას ძნელად ემორჩილება.

არავის არ ჰგავს. სადაც არ უნდა იყოს, თავისი სამყარო "დააქვს". ყველგან ატარებს, როგორც ლოკოკინა - თავის ნიჟარას. სიტუაციაში ის არასოდეს არ არის ერთ-ერთი. ყველა ვერ უძლებს მის ენერგეტიკას. არ ვიცი, ეს კომპლიმენტია თუ არა, მაგრამ ასეა.

1991 წელს გერმანიაში წავიდა. თუ ვინმე ბერლინში, მანანა მენაბდის სახლში მისულა, მაშინვე თავი ამოუყვია პატარა სალონში, რომელსაც საქართველო ჰქვია. თვითგამოხატვის საშუალება მანანა მენაბდისთვის იყო და არის სიმღერა, ხატვა და სიტყვა. სწორედ ამ პერიოდს ემთხვევა საინტერესო პუბლიცისტური ნაწარმოებების - იგავ-არაკების, ესეების, მოთხრობებისა და ლექსების შექმნა. ბერლინში ახალ ცხოვრებას იწყებს სტიპენდიის ხარჯზე. ენიშნება სხვადასხვაგვარი სტიპენდიები. ერთ-ერთი, რომელიც მისთვის ყველაზე საამაყოა, ჰაინრიხ ბიოლის სტიპენდიაა. "ფულადი ანაზღაურება საშუალებას მაძლევდა, თავისუფლება მქონოდა. როცა ხელოვანს აქვს დრო ერთი წელი და საკუთარ თავს ეკუთვნის, აკეთებს იმას, რაც და როგორც სურს. ხოლო როდესაც ფული არ არის, უნდა იფიქრო ყოფაზე."

კონცერტებსა და საღამოებს მართავს გერმანიის ქალაქებში, იღებს მონაწილეობას მსოფლიო ფესტივალებსა და სიმპოზიუმების მუშაობაში. დგამს პერფორმანსებსა და ინსტალაციებს, აწყობს გამოფენებს. მუსიკალური სიმპოზიუმი და მუშაობა ამერიკელ ჯაზმენთან და კლარნეტისტთან ჯიორა ფაიდმანთან დორტმუნდში. ერთობლივი კონცერტი კათოლიკურ ეკლესიაში. ლაიფციგისა და კიოლნის რადიო ამზადებენ გადაცემებს - "მღერის მანანა მენაბდე". ზეთის ნამუშევრების გამოფენა ციკლიდან "კავკასიური ხალიჩების მოტივები", ბერლინის კომპიუტერული ცენტრი მასთან დებს ხელშეკრულებას და ცენტრში მისი ნამუშევრები იფინება. ისევ კონცერტები ევროპის ქალაქებში, კამერულ თეატრებში, გალერეებში, სალონებში, მაღალი კლასის ჯაზკლუბებში. მსმენელს არ ესმის უცხო სიტყვები, მაგრამ ყველა გრძნობს, რას ეხება მისი თითოეული სიმღერა.

1994 წელს ლენა კამბუროვის მუსიკისა და პოეზიის თეატრმა მანანა მენაბდე სამუშაოდ მიიწვია. თეატრი საინტერესო შეხვედრებს მართავს და სხვადასხვა დასებიდან იწვევენ კოლეგებს. ერთ-ერთ ასეთ შეხვედრაზე მივიდა ექსპერიმენტული სტუდია-თეატრის ხელმძღვანელი და მთავარი რეჟისორი პეტრე ფომენკო.

- შემიძლია ყოველგვარი გადაჭარბების გარეშე ვთქვა, რომ ეს არის უძლიერესი და მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესო თეატრი. როდესაც ფომენკომ ჩემი ორი სიმღერა მოისმინა, თავისი მისამართი მომცა. ყოველდღე მირეკავდა გერმანიაში. თავიდან მის თეატრში მოლაპარაკებით ვიყავი. მითხრა, რომ დგამს ოსტროვსკის პიესას "უმზითვო". დავიწყე რეპეტიციებზე სიარული. მას უნდოდა, სპექტაკლში ეპიზოდური როლი მეთამაშა. ფომენკოსთან, თეატრში, როგორც კი პატარა ეპიზოდს ამოიღებ, ყველაფერი ინგრევა. მისთვის არ არსებობს მთავარი და ეპიზოდური როლი. სახლში რომ ვბრუნდებოდი, ფომენკოს ზარები მხვდებოდა. მიმესიჯებდა და პუშკინის ლირიკულ ლექსებს მიკითხავდა. მოკლედ, გამტეხა. მე თავისუფალი ადამიანი ვარ, საერთოდ არ მიყვარს კოლექტივები. მიყვარს კატასავით მარტო სიარული. მოკლედ, თავისუფლება მიყვარს.

როდესაც ფომენკო თავის თეატრში გეძახის, ბევრი არ უნდა იფიქრო... ადამიანი სულ რაღაცას სწავლობ. ხომ არ შეიძლება თქვა: უკვე ყველაფერი ვიცი, თავი დამანებეთ, ვერავინ ვერაფერს ვერ მასწავლისო. მე არ მივეკუთნები ამ კატეგორიას. რასაკვირველია, შემოთავაზებას მალე დავთანხმდი. მასთან, დასში, მსახიობად და მუსიკოსად უნდა ვყოფილიყავი. მოკლედ, ფომენკომ მომცა საშუალება, ქართული პროგრამით გამოვსულიყავი. მას უყვარს ქართველები. ის ერთდროულად რეჟისორი და მსახიობია. თბილისში, გრიბოედოვის თეატრშიც უმუშავია. იცი, როგორ სპექტაკლებს დგამს? დრო რომ გადის, კი არ იშლება, - ძველდება, როგორც ღვინო.

უკვე ორი წელია, მანანა მენაბდე მოსკოვში ცხოვრობს. "ცენტრში ცხოვრებამ გადამღალაო," - ამბობს. ამიტომ ახლა მოსკოვის გარეუბანში, "ნა ულიცე სოლნიჩნოი", მეგობრის შვილის სახელოსნოშია დაბინავებული. ცხოვრობს არაჩვეულებრივ რაიონში, მზიან სახლში, მესამე სართულზე. "არავინ მაწუხებს". ყოველ დილით ადრე დგება და "ბეთჰოვენთან" ერთად სეირნობს. ძაღლია მისი. ხატავს აბსტრაქციებს, წერს მუსიკას, ლექსებს, იგავებს, თარგმნის… თეატრში კონცერტებს მართავს.

- თეატრში ოსტროვსკის დადგმით ახალი სცენის გახსნა მხვდა წილად. ისტორიაში უკვე მოვხვდი, რადგან ფომენკოსთან ვარ. მიუხედავად იმისა, რომ დასში ახალი მისული, მათთვის ახალი ადამიანი ვიყავი, 60 წლის იუბილე თეატრმა გადამიხადა. საოცარი იყო… თეატრი რთული ორგანიზმია. რეპეტიცია იწყება იმით, რომ ჩვენ, ყველანი, პირველ რიგში, ადამიანები ვართ და ერთმანეთი უნდა გვიყვარდეს… მერე ვაკეთებთ სხვა რაღაცებს.

- თბილისში, დამოუკიდებლობის დღის აღსანიშნავ კონცერტზე ვინ მოგიწვია?

- ახალგაზრდა ქალბატონმა, ნინო ნახუცრიშვილმა დამირეკა მერიიდან. მაგრამ იდეა ნიკა მემანიშვილს მოუვიდა. ისე მოვედი დღემდე, არავისთვის არაფერი მითხოვია. თუ ნამდვილი მომღერალი ხარ, როგორც ეკლესიის მსახური, ისე უნდა ემსახურო უკლებლივ ყველას... სამი წელია თბილისში არ ვყოფილვარ. კონცერტამდე სამი დღით ადრე ჩამოვფრინდი. როგორ ვიმგზავრე? მშვენივრად… ხომ იცი, მოწესრიგებული ადამიანი ვარ, არსად არ ვაგვიანებ, არსად არაფერი მრჩება… და წიკ-წიკ-წიკ… ჩამოვფრინდი.

- ისევ ხატავ?

- ახალი რაღაცები აღმოვაჩინე. ფერადი ქაღალდებისგან ვაკეთებ რაღაც-რაღაცებს, კიდევ ქართული ასოებისგან… ქართული ანბანის გამოფენაზე ვფიქრობ.

- აქ, თბილისში?

- თუ ვინმე დაინტერესდება და დამაფინანსებს, რა თქმა უნდა, აქ მირჩევნია.

რამდენიმე წლის წინ მის ცხოვრებაში კიდევ ერთი ამბავი მოხდა. მანანა მენაბდის სიმღერა გულგრილს არავის ტოვებს. ერთხელ, სოლო კონცერტზე, როცა, სხვა მუსიკოსებთან ერთად, ქართულ ტრადიციებზე დაყრდნობით პირველად ასრულებდა ჯაზს, მასთან მეტალო-ინვესტის გენერალური დირექტორი ნაზიმ ეფენდიევი მივიდა. ეს ადამიანი 200 კილომეტრით დაშორებული იყო მოსკოვიდან და მანქანაში შემთხვევით უსმენდა "ეხო მოსკვის", რომელიც მანანას შესრულებით ბულატ ოკუჯავას სიმღერას ატრიალებდა. მოისმინა და მის კონცერტზეც აღმოჩნდა. კონცერტის შემდეგ საგრიმიოროში შევიდა. მასთან მეგობრობის სურვილი გამოთქვა და უთხრა: "ძალიან მინდა, რაღაც გავაკეთო თქვენთვის". და ოფისში დაიბარა. მანანა შეხვედრაზე მივიდა სქელი წიგნით, რომელშიც ჩაწერილი ჰქონდა თავისი პროექტები. "ამოირჩიეთ, რომელი გაინტერესებთ," - პირდაპირ უთხრა მანანამ. "ეს არის უიშვიათესი ადამიანი, ძალიან განათლებული, კარგად იცის ლიტერატურა, ესმის მუსიკა." და მან მომღერალი დააფინანსა… სამუშაოდ არაჩვეულებრივი პირობები შეუქმნა. მისთვის შეიძინა კომპიუტერი, ახალი გიტარა. გაუშვა დასასვენებლად. დააფინანსა მისი სამი პროექტი…

- ხვალ კონცერტია. ღელავთ?

- ყოველთვის ვღელავ, როცა საქართველოში ჩამოვდივარ, როცა ქართველებს ვუმღერი. ქართველებს ანალიზისა და ბგერის შეგრძნების საოცარი უნარი აქვთ... საერთოდ, მაყურებელს ვერ მოატყუებ, მით უმეტეს, ქართველს. უნდა ვიმღერო ისეთი სიმღერა, რომელიც ახლოს არის ქართველ მსმენელთან. ამიტომ ავარჩიე ბებიების რეპერტუარიდან "ისევ შენ და ისევ შენ". თუმცა, ყოველთვის ვერიდებოდი საერთო კონცერტში მონაწილეობას.

- იტალიაში ტონინო გუერასთან როგორ მოხვდი?

- იტალიაში ორი თვის წინ ვიყავი. იქ ტონინოს დაჯილდოებაზე მოვხვდი. 30 წელია, ტონინოს და ლორას ვიცნობ. მათი რომანის დაწყებისა და ქორწინების მომსწრეც ვარ. მათ ძალიან უყვარდათ საქართველო და ხშირად ჩამოდიოდნენ აქ. თბილისშიც ვხვდებოდით ერთმანეთს. ტონინო მაშინ წერდა სცენარს ფილმისთვის "და მიცურავს გემი". როცა მოსმინა ჩემი ახლად დაწერილი "აი, რა", მოუნდა, სიმღერა ფელინისთვის წაეღო. სურდა, რომ ეს მუსიკა ფილმში ყოფილიყო. მაგრამ ცუდი რამ მოხდა… ახლა არ მინდა, შურსა და ცუდ რაღაცებზე ვილაპარაკო… ერთი სიტყვით, იდეა ვერ განხორციელდა.

- თქვენს მიმართ შური ხშირად გიგრძვნიათ?

- როგორ არა. საერთოდ, წასვლამ ბევრი რამ დამანახა. ერთი ქალაქიდან მეორეში გადასვლა, მეორიდან - მესამეში თავისუფალს არ გაგხდის. თავისუფლება სხვა რამეა… ადამიანს თავისუფალს ხდის მხოლოდ აკრძალვა. ის კი არ უნდა გააკეთო, რაც გინდა. ის უნდა გააკეთო, რაც მას უნდა და იმ წამსვე თავისუფალი გახდები… ეს დიდი სიბრძნეა, რომელსაც ვერ მიხვდები, თუ ერთ ადგილზე ხარ. რაღაც უნდა დაკარგო, რომ იპოვო, ან შორს უნდა წახვიდე, რომ შენი თავი დაინახო. საკუთარ თავს კი ვერ გაექცევი… როდესაც წავედი და იქ სრულიად მარტო აღმოვჩნდი, ბევრი რამ მოხდა. ბევრი რამ დავინახე.

ისევ გუერას ამბავი გავაგრძელოთ… მოკლედ, სრულიად შემთხვევით, 30 წლის შემდეგ, მანანა ტონინო გუერას გამოფენაზე მოხვდა. ტონინო არ უნახავს, მანანა იქ სხვამ მიიწვია. თუმცა, იქვე დაპატიჟეს ტონინოს დაჯილდოებაზე. იკითხა: "როგორი საღამო იქნება?" უპასუხეს, რომ პირველი ნაწილის მერე პატარა კონცერტს აპირებდნენ. დაჯილდოების ცერემონიალზე მანანა მენაბდემ ორი სიმღერა შეასრულა.

ტონინო და ლორა პირველ რიგში ისხდნენ. როგორც კი მანანა სცენაზე გამოვიდა, ხმამაღლა დაიწყეს ყვირილი: "მანანა, ტი შტო, ს უმა საშლა? გდე ტი ბილა 30 ლეტ?"

"ტონინო დასახმარებლად მუდმივ მზადყოფნაშია. უნდა, რომ სულ რაღაც გაგიკეთოს". ძალიან დაკავებულია. წესად ჰქონია ხანმოკლე შეხვედრები - მხოლოდ 15 წუთით მიგიღებს. მანანა მენაბდეს ტონინო გუერამ საათ-ნახევარი დაუთმო. ბევრი ისაუბრეს. ტონინომ სურვილი გამოთქვა, რომ მანანა მას იტალიაში სწვეოდა. "მალე 90 წლის გავხდები. მინდა ჩამოხვიდე".

იტალიაში, ამ იუბილეზე, სტუმრები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან ჩავიდნენ. ამ სტუმრებიდან მანანა მენაბდე იყო ერთადერთი, ვინც იუბილარმა თავისი ხარჯით მიიწვია. საოცარი შეხვედრები ჰქონდა. მენაბდის სიმღერის შემდეგ მასთან მივიდა ბენსონის ძმის შვილი, მეუღლესთან ერთად. იტალიელმა ქალბატონმა აღფრთოვანებით წამოიძახა: "არ შეიძლება თქვენი ხმა მსოფლიომ არ მოისმინოს". როგორც მოგვიანებით აღმოჩნდა, ბენსონის ძმის შვილს და მის მეუღლეს საფრანგეთსა და რომში თავიანთი საგამოფენო დარბაზები აქვთ. როდესაც მანანას ნამუშევრები ნახეს, "აიფონში" გამოფენის მოწყობა შესთავაზეს. ყველაზე დიდი საოცრება კი, რაც იქ მანანასთვის მოხდა, იყო ის, რომ მასთან მიქელანჯელო ანტონიონის მეუღლე - ერიკა მივიდა და უთხრა: "არ ვიცი, რა გითხრათ. სიტყვები არ მყოფნის. ის, რაც ჩემთვის სანუკვარი და საყვარელი ახლა თან მაქვს, ესაა ეგზემპლარი ფილმისა ჩემს ქმარზე, რომელიც თავად გადავიღე და ამას გაჩუქებთ." "ჩემს გარდა, ეს ფილმი არავის არა აქვს. ფანტასტიკური საჩუქარია," - ამბობს მანანა.

დღეს მისი ნამუშევრების კატალოგი დგება. მენაბდე პროფესიით რეჟისორია. (დამთავრებული აქვს თეატრალური ინსტიტუტის სარეჟისორო ფაკულტეტი და "გიტისი".) დღეს ის საკუთარი შემოქმედების რეჟისორია.

- ოცი წლის წინანდელ ამბავს გიყვები. გიგა ლორთქიფანიძე რეკავს და მეუბნება: "ჩამოსული ვარ, სპექტაკლზე ვმუშაობ". ვიფიქრე, ალბათ სპექტაკლისთვის მუსიკა უნდა. მოულოდნელად მეუბნება: "მანანა, დაბრუნდი საქართველოში. გემუდარები, დაბრუნდი საქრთველოში. შენნაირი ადამიანები საქრთველოში უნდა იყვნენ". მაშინ ის მსახიობთა სახლის დირექტორი იყო. ჩემთან ჩამოდი და რეჟისორად იმუშავეო. ეს იყო ერთადერთი ადამიანი, ვინც უკან დამიძახა. დიდი მადლობა ნიკა მემანიშვილს, რომ გავახსენდი… ის ნამდვილი მუსიკოსია და იმიტომ. რაც შეეხება მის უწმინდესობას, სულ მეუბნება: მანანა, დაბრუნდი, შვილო, დაბრუნდი."

- მერე?

- დაბრუნებული არ ვარ? სადაც არ წავედი, ჩემი საქართველო ყველგან წავიღე…

- ეს ის გიტარაა, ნაზიმმა რომ გაჩუქა?

- ჰო. თავისით დადის და თავისით მღერის…

მენაბდე მღეროდა… და განვიცადე ის, რაც დიდი ხანია მაკლდა, ის, რაც მენატრებოდა. მინდა იგივე იგრძნონ სხვებმაც… ბევრმა, ყველამ…

მანანა, დაბრუნდი საქართველოში... 

გ  ა  ნ  დ  ი

მაჰათმა “დიდი სული” ასე შეარქვა ინდოელმა ხალხმა თავის ეროვნულ- განმათავისუფლებელი ბრძოლის წინამძღოლსა და სულიერ მოძღვარს მოჰანდას კარამჩანდ განდის.ის მუდამ შეუჩერებლივი ძიების პროცესში იყო, მიისწრაფოდა სრულყოფისკენ, იგი ცხოვრობდა ასკეტურად და ღარიბი ხალხისადმი უსაძღვრო სიბრალული ამოძრავებდა. იგი გახლდათ ჰინდუს რელიგიის მიმდევარი და წინააღმდეგი იყო თვით მწერის მოკვლისაც, რადგან ის ყოველ ცოცხალ არსებაში ხედავდა სულს, მსგავსად ადამიანისა. მან დაარსა მოძრაობა “სატიაგრაჰა” /ჭეშმარიტების მიმდევარი/ რომლის ქმედებებიც მიმართული იყო ბრიტანეთის კოლუნიალური იმპერიის წინააღმდეგ. მისი კრედო იყო არაძალმომრეობრივი სულიერი სიმტკიცე და ეროვნული დაუმორჩილებლობა. იგი პიროვნებებში არ ეძებდა მტერს, არამედ უღრმავდებოდა საქმის არსს.
მაჰათმა განდი დაიბადა გუჯარატის შტატის ქალაქ პორბანდარში 1869 წლის 2 ოქტომბერს. მისი მშობლები არ იყვნენ ძალზედ განათლებულნი, მაგრამ გამოირჩეოდნენ უაღრესი სიპატიოსნით და რელიგიურობით. პატარაობისას, განდი გამოირჩეოდა კეთილი ხასიათითა და გონებამახვილობით. ერთხელ როდესაც მაჰათმა პატარა იყო, მისმა უფროსმა ძმამ ყური აუწია მას. მაჰათმამ დედას შესჩივლა. დედამ მიუგო – “მერე შენ რატომ არ მისცხე საპასუხოდ შენს ძმას?” პატარა განდიმ უპასუხა – “დედი, რატომ მეუბნები, რომ ვინმეს უნდა ვცემო? ხელი რატომ უნდა შემოვკრა ჩემს ძმას?”დედა არ მოელოდა პატარა ბიჭისგან ასეთ პასუხს და გაკვირვებული დარჩა. ცამეტი წლის ბიჭი დანიშნეს თავის მეზობელ გოგონაზე კასტურბაიზე, რომელიც შემდგომში მისი უერთგულის თანამებრძოლი გახდა.
ინდოეთში, მან მიიღო დაწყებითი განათლება, რის შემდეგაც შევიდა კერძო კოლეჯში,ხოლო 1888 წელს მუმბაის (ბომბეი) ნავსადგურიდან გაემგზავრა ინგლისში, უმაღლესი განათლების მისაღებად. იგი ირიცხება იურიდიული ფაკულტეტზე. ამ პერიოდში, მისი მოღვაწეობა გამოირჩევა აქტიურობით. იგი თანამშრომლობდა ჟურნალ “ვეგეტარიანელთან”,(თვითონ განდი ბავშვობიდან ვეგეტარიანელი იყო),ეცნობა ფილოსოფოსებს, სხვადასხვა რელიგიის წარმომადგენლებს.

1891 წელს იგი ბრუნდება ინდოეთში და ქალაქ რაჯკორში იწყებს ადვოკატად მუშაობას. ამ დროს, იგი შესანიშნავად ფლობს ინგლისურ, გუჯარატულ,ჰინდის,სანკრისტს,სპარსულს და ფრანგულ ენებს.
1893 წელს მაჰათმა განდი მიემგზავრება სამხრეთა აფრიკაში, ქალაქ იოჰანესბურგში, სადაც იწყება მისი მოღვაწეობა როგორც პოლიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე, მებრძოლი იქ მცხოვრები ინდოელთა უფლებების დასაცავად. 1896 წელს იგი ისევ ბრუნდება ინდოეთში, სადაც აქვეყნებს შრომებს თანამემამულეების მძიმე ცხოვრების შესახებ აფრიკაში. მისი მსოფლმხედველობა ჩამოყალიბდა ბურების(ჰოლანდიური წარმოშობის სამხრეთ აფრიკელები) აჯანყების პერიოდში ბრიტანელების წინააღმდეგ. განდი, გარკვეული მოსაზრებებით ემხრობოდა ბრიტნელებს. 1902 წელს, ნატალის რეგიონში (სამხრეთ აფრიკა) გაიმართა ინდოელთა კონგრესი, რომელმაც სთხოვა განდის ჩასულიყო მათ ქვეყანაში და მხარი დაეჭირა მათთვის. იგი ისევ მიემგზავრება ქ.იოჰანესბურგში, სადაც ირჩევენ უმაღლესი სასამართლოს კოლეგიის წევრად. ამ პერიოდში მისი თაოსნობით დაარსდა ჟურნალი “ინდური აზრი”. 1906 წელს ნატალის რეგიონში იწყება ზულუსთა აჯანყება ადგილობრივი მმართველობის წინააღმდეგ. სწორედ ამ დროს მიმართავს განდი პოლიტიკური ბრძოლის ახალ მეთოდს “სატიაგრაჰა”-ს რომლის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილი იყო სამოქალაქო დაუმორჩილებლობა. იგი აქტიურად მოღვაწეობდა საზოგადოებრივ საქმიანობაში. მისი ერთ-ერთი მეგობარი ყიდულობს მიწას,რომელსაც განდი არქმევს “ტოლსტოის ფერმას” (ტოლსტოისადმი უაღრესი პატივისცემის გამო), სადაც მოწეული მისავალი მთლიანად ხმარდება უმწეო მოსახლეობას. ასევე, ფერმის ტერიტორიაზე აშენებს სკოლას და სხვადასხვა საამქროებს. 1913 წელს ქალაქ ტრანსვაალში იგი ხელმძღვანელობს ინდოელ მუშათა პოლიტიკურ აქციას, რისთვისაც მას აპატიმრებენ მაგრამ მალევე უშვებენ თავისუფლებაზე. 1914 წელს მაჰათმა სამშობლოში ბრუნდება და აარსებს “სატიაგრაჰა აბრამს”, ორგანიზაციას სადაც იგი აწევრიანებს ყველა კასტის წარმომადგენლებს, მათ შორის “ჰარიჯანებსაც”, (უმდაბლესი კასტა).

1916 წელს, ბენარეთის ჰინდუთა უნივერსიტეტის დაარსების ცერემონიალზე, განდიმ წარმოთქვა პირველი მწვავე, კრიტიკული სიტყვა ბრიტანული მმართველობის წინააღმდეგ. 1919 წელს იგი მოგზაურობს მთელს ინდოეთში, სადაც პირისპირ წარსდგა ყველა პრობლემისა თუ გასაჭირის წინაშე.1920 წლიდან განდი სიცოცხლის ბოლომდე ინდოეთის ერვნული კონგრესის ლიდერი ხდება. ამავე წელს ქვეყნდება მისი ნაშრომი “ახალგაზრდა ინდოეთი”, სადაც მოუწოდებს ხალხს არ ითანამშრომლონ ხელისუფლებასთან და აყალიბებს მშვიდობიანი ბრძოლის ხერხებს.
1921 წელს იწყება დიდი გამოღვიძება ინდოელი ხალხის ეროვნული თვითგამორკვევისა, რასაც მმართველობისგან მოჰყვა მკაცრი რეპრესიები. განდი, მოუწოდებდა ინდოელებს ბოიკოტი გამოეცხადებინათ ინგლისელების მიერ დაწესებულ ყველა საზეიმო თარიღზე. ამავე წელს, იგი უერთდება ინდოეთის პოლიტიკურ მოძრაობას დევიზით “სვარაჯ” (ბრძოლა თვითმმათველობის დამკვიდრებისთვის). მას ისევ აპატიმრებენ და სვავენ ციხეში. იგი ციხეშიც აგრძელებს მუშაობას. წერს ნაშრომებს, ეუფლება მედიტაციას, სწავლობს ხელობას
(მას მიაჩნდა რომ, ადამიანმა თავი უნდა ირჩინოს მხოლოდ საკუთარი ფიზიკური შრომით). იგი გულისყურით ეკიდება “ჰარიჯანების” (უმდაბლესი კასტა) სოციალურ პრობლემებს და ჰინდუიზმისა და მუსულმანური რელიგიის მიმდევრებს შორის წარმოშობილ პრობლემებს. 1929 წელს იგი სრულიად ინდოეთის ეროვნული კონგრესის პრეზიდენტობის კანდიდატად ასახელებს ჯავაჰარლალ ნერუს. ამავე წელს, ინდოეთის მმართველობამ გაზარდა ყადაღა მარილის მოპოვებაზე, როდესაც იგი უმნიშვნელოვანეს პროდუქტს წარმოადგენდა ინდოელთათვის ტროპიკულ პირობებში. მაჰათმა განდიმ გაილაშქრა ამ კანონის წინააღმდეგ და წამოიწყო მოძრაობა “სოლტ სატიაგრაჰა” ( დაუმორჩილებლობა მარილის კანონს).

1930 წლის 2 მარტს განდი ვრცელ მემორანდუმს უგზავნის ლორდ ირვინს, ინგლისის მეფისნაცვალს ინდოეთში, სადაც ხაზგასმულია განდის სულისკვეთება და შეუპოვრობა. განდი აწყობს სამ კვირიანი საპროტესტო სვლას ინდოეთის სხვადასხვა კეთხეებში, რითაც მიიპყრო მსოფლიო საზოგადოებისა და პრესის ყურადღება. რეპრესიები გაძლიერდა. ეროვნული კონგრესი გამოაცხადეს არალეგალურად და ლიდერები დააპატიმრეს. დემონსტრანტებს სასტიკად უსწორდებობნენ, მაგრამ ისინი მოძალადეებს წინააღმდეგობას არ უწევდნენ და მიწაზე წვებოდნენ. განდის დაპატიმრებამ დიდი რეზონანსი გამოიწვია მსოფლიო საზოგადოებაში. ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი უინტსონ ჩერჩილი მრავალ წერილს იღებდა განდის მხარდასაჭერი შინაარსით, რამაც აუძულა მთავრობა დათმობაზე წასულიყო და ციხიდან გამოეშვა დაპატიმრებული ლიდერები.

1931 წლის აგვისტოში, ლონდონში გაიმართა კონფერენცია, სადაც ინდოეთის ბედი უნდა გადაწყვეტილიყო. ინდოეთიდან მაჰათმა განდი გაემგზავრა მცირე დელეგაციით. განდი მიიღეს დიდი პატივით, თუმცა ჩერჩილმა უარი განაცხადა მასთან შეხვედრაზე. განდი მიიწვიეს ინგლისის მეფე-დედოფლის ვახშამზე, სადაც განდის ემოსა ქვედეწელზე შემოხვეული “დჰოტი” (ტრადიციული ინდური სამოსი). წვეულების დამთავრებისას ჟურნალისტმა ჰკითხა: --“თუ გიფიქრიათ რომ, უფრო უკეთ გცმოდათ მეფის წვეულებაზე?“ რაზედაც განდიმ მიუგო: --“რა საჭირო იყო მე რომ მცმოდა, როდესაც ორივეს სამყოფი თავად მეფე-დედოფალს ეცვა?!”. ინდოეთში ჩასვლიდან ცოტა ხანში იგი ისევ საპატიმროში აღმოჩნდა. მისი საპატიმროში ყოფნის დროს, ბრიტანეთის მთავრობამ გამოსცა კანონი, რომლის თანახმადაც “ჰარიჯანების” (დაბალი კასტა) წარმომადგენლებს ცალკე უნდა მიეღოთ არჩევნებში მონაწილეობა, რაც აშკარად მათი მოქალაქეობრივი უფლებების შელახვა იყო. ამიტომ, განდიმ 1932 წლის 20 მარტს სასიკვდილო შიმშილობა გამოაცხადა. ეს დღე განდის საპატივცემულოდ გამოცხადდა როგორც “წმინდა მარხვის” დღედ მთელს ინდოეთში. მან თვეზე მეტი იშიმშილა, რითაც პანიკაში ჩააგდო ინგლისის ადგილობრივი მმართველობა და შიშით შეპყრობილებმა რომ, განდი არ გარდაცვლილიყო საპატიმროში, გააუქმეს აღნიშნული კანონი.
1933-39 წლებში განდი უთმობს დიდ დროს თავისი ხალხის სოციალურ და სულიერ-ზნეობრივ საკითხებს. მეორე მსოფლიო ომის დაწყებისას, ინდოეთის ეროვნულმა კონგრესმა მხარდაჭერა აღუთქვა ინგლისის მთავრობას გერმანიის წინააღმდეგ, ოღონდ სანაცვლოდ მოითხოვდნენ დამოუკიდებლობის სტატუსს. ამ წინადადებაზე ინგლისმა უარი განაცხადა. 1942 წელს განდი ეროვნულ კონგრესში შევიდა წინადადებით, რათა შექმნათ ინდოეთის დროებითი მთავრობა. ინგლისის მთავრობა ისევ აპატიმრებს განდის და სხვა ლიდერებს. მთელს ინდოეთში ვრცელდება მისი ლოზუნგი: “სიკვდილი ან სიცოცხლე”. 1943 წლის თებერვალში იგი კვლავ აცხადებს შიმშილობას რომელიც გასტანს რამოდენიმე კვირას და შესაძლებელი იყო იგი ტრაგიკულად დამთავრებულიყო, რომ არა მისი ცოლი კასტურბაი, რომელიც მის გვერდით იყო ყოველთვის და უმსუბუქებდა მას მძიმე ხვედრს. თუმცა, კასტურბაის დაეწყო გულის შეტევები და მიუხედავად განდის მცდელობისა გადაერჩინა იგი სიკვდილისგან, ვერაფერს გახდა და დაიღუპა მისი ყველაზე ერთგული მეგობარი და ცხოვრების თანამგზავრი, ხოლო განდი ხალხის დაჟინებული მოთხოვნით ისვე ციხის გარეთ აღმოჩნდა. 1945 წელს დამთავრდა მეორე მსოფლიო ომი, გარდაიცვალა ჩერჩილი, მისი ადგილი დაიკავა ეტლიმ, მრავლი ქვეყანა მხარს უჭერდა ინდოეთის დამოუკიდებლობას, მაგრამ ინდოეთის დროებით მთავრობაში განხეთქილება მოხდა. ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ ჰინდუიზმისა და მუსულმანური რელიგიის მიმდევრები. ინდოეთი მოიცვა სისხლისმღვრელმა შეტაკებებმა. სამწუხაროდ, განდი რომელიც მუდამ ქადაგებდა მშვიდობიან თანაარსებობას, უძლური აღმოჩნდა გაეჩერებინა სისხლისღვრა.
1947 წლის 3 ივნისს დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა ეტლიმ, დაამტკიცა ინდოეთის გაყოფის გეგმა ორ სახელმწიფოდ: პაკისტანად-მუსულმანური ინდოელთათვის და ინდოეთად. ამავე წლის 15 აგვისტოს ინდოეთი გამოცხადდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. კონფლიქტი უფრო გაღვივდა ძმებს შორის. მუსულმანი ინდოელები დაიძრნენ ინდოეთიდან პაკისტანისკენ, ხოლო ჰინდიუს რელიგიის მიმდევრები პირიქით, პაკისტანიდან ინდოეთისაკენ. მაჰათმა განდი აღქმული იქნა, როგორც მოღალატედ ჰინდუ-ექსტრემისტების თვალში. 1948 წლის 13 იანვარს განდიმ გადაწყვიტა სასჯელი საკუთარ თავზე აეღო და ისევ გამოაცხადა შიმშილობა, იმ იმედით რომ ფანატიკოსი ინდოელები მაინც მოეგებოდნენ გონს. ხალხი აღელდა და სევდამ მოიცვა რადგან, მოხუცი განდისთვის ეს შეიძლება საბედისწერო ქმედება ყოფილიყო.18 იანვარს ინდოეთის მშვიდობის კომიტეტმა ხელი მოაწერა საგანგებო პაქტს, რომელიც ითვალისწინებდა ინდოეთში დარჩენილი უმცირესობების, მათ შორის-მუსლიმანთა სიცოცხლის, სარწმუნოების და პირადა ქონების დაცვის გარანტიებს. ამ ფაქტის შემდგომ, განდიმ შეწყვიტა შიმშილობა, მაგრამ მას დიდი ხნის სიცოცხლე არ ეწერა. 30 იანვარს, როდესაც მაჰათმა განდი თავის ორ შვილიშვილთან ერთად ტაძრისკენ მიემართებოდა, მასთან ახალგაზრდა ჰინდუ მიიჭრა. იგი ჩაიჩოქა განდის წინაშე, თითქოს კურთხევას სთხოვსო, მაგრამ მის ხელში იელვა რევოლვერმა და სამჯერ დაახალა მოხუც განდის. იგი ადგილზევე გარდაიცვალა.

თეონა კონტრიძე

თეონამ ქართული სცენა და მასთან ერთად მშობლიური მუსიკალური სამყარო რვა წლის წინათ მიატოვა. ჩვიდმეტი წლის გოგონას ჩრდილოეთის გზაზე ამბიცია, პროტესტი, განგებისა და საკუთარი თავის იმედი ამოძრავებდა. მოსკოვში მან ის დიდი სტადიონი იპოვა, რომელზეც საქართველოში ვერც კი იოცნებებდა. დანარჩენი თეონას აქაც ჰქონდა: ნიჭი და თავდაუზოგავი შრომის სურვილი, რაც სამწუხაროდ, აქ შეუმჩნეველი დარჩა. სამაგიეროდ, ხუთწლიანმა მუშაობამ სასურველი შედეგი გამოიღო მოსკოვში. სამი წლის წინათ თეონა კონტრიძე მოსკოვის ყველაზე პოპულარული მიუზიკლის, მეტროს ერთ-ერთ წამყვან სოლისტად აიყვანეს. სადღეისოდ მას აქვს სტაბილური სამსახური, კონკრეტული სტატუსი (რუსეთში პირველი მიუზიკლის ერთ-ერთი წამყვანი პერსონა) და თვითგანვითარებისთვის საჭირო ატმოსფერო. მაგრამ ყველაფრის მიუხედავად, თეონასთვის არ არის სულ ერთი საქართველოში მიმდინარე მუსიკალური თუ საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მოვლენები. ამიტომაც იგი პერიოდულად ჩამოდის სამშობლოში და ყველაფერს ყურადღებით აკვირდება. ერთ-ერთი ასეთი ვიზიტისას თეონა ჩვენც გამოვიჭირეთ.

თეონა კონტრიძე მოსკოვში საკმაოდ ცნობილი მომღერალია. პოპულარობა კი მოუტანა მიუზიკლმა მეტრო, სადაც იგი ერთ-ერთი წამყვანი სოლისტია (სადაც შესარჩევი ტურების წყალობით მოხვდა). მოსკოვის მუსიკალურ სცენაზე მისი ხუთწლიანი პრაქტიკული მოღვაწეობის საფუძველი კი, თბილისში დამთავრებული ნიჭიერთა ათწლედი (ფორტეპიანოს განხრით) და მოსკოვში გნესინების საესტრადო-ჯაზური ფაკულტეტი (ოთხწლიანი კურსი ორ წელიწადში დაამთავრა) იყო.

ისევე, როგორც ყოველთვის, თეონას შემთხვევაშიც წარმატებები დაუღალავი შრომის შედეგია. 17 წლის ამბიციებითა და საკუთარი ნიჭის საქვეყნოდ დამტკიცების სურვილით შეპყრობილი გოგონა მოსკოვში ნათესავის მეგობრის ოჯახში ცხოვრობდა და ზამთრის კონსერვებს ამზადებდა. გაცილებით რთული იყო პირველი ნაბიჯები რუსულ სცენაზე: ჯერ ქართული მენტალიტეტი, არაპუნქტუალობა მიშლიდა ხელს, ყველა შეხვედრაზე ვაგვიანებდი, მქონდა ძალიან მაქსიმალისტური ტექსტები, რაც ბევრს აღიზანებდა; არც წონა მიწყობდა ხელს იმისთვის, რომ პოპ-ინდუსტრიაში საერთოდ, რაიმე ადგილი მქონოდა. 68-72 კგ. ვიწონიდი და არ მესმოდა, რატომ მელაპარაკებოდნენ გახდომაზე, რა მნიშვნელობა ჰქონდა, სქელი ხარ თუ თხელი – თურმე აქვს მნიშვნელობა. 30 დოლარად ვმღეროდი რესტორანში, იქიდან კი, 10 დოლარი უკანა გზაზე მეხარჯებოდა. ვიჯექი ტაქსში, 20 დოლარიან კუპიურას ვუყურებდი და დავტიროდი: როგორ შეიძლება 20 დოლარისთვის ოთხი საათი იმღერო გაუჩერებლად. მაგრამ სხვა გამოსავალი არ იყო. 17 წლის კონტრიძეს გადაწყვეტილი ჰქონდა, სხვების შეუწუხებლად გადაელახა დაბრკოლებები. მითუმეტეს, იცოდა, დახმარებას აღარ სთხოვდა სოსო პავლიაშვილს. ყველა ადამიანს საკუთარი გზა აქვს. მე იმ დროს მამოძრავებდა ინტუიცია, რომ სოსო მეორედ აღარ შემეწუხებინა (თბილისის დიდ სცენებზე თეონა პავლიაშვილის Just Do It მღეროდა). მან იმხელა საქმე გამიკეთა კომპოზიციის ჩუქებით, რომ ჩავთვალე, ჩემს გზაზე სოსოს თავისი მისია შესრულებული ჰქონდა. არ მინდოდა, ვინმეს წიგნით მეცხოვრა და ვინმეს სისტემა გამეზიარებინა. მინდოდა, ჩემი გზა გამეკვალა.

შოუ-ბიზნესში განა იმიტომ არ ვმოღვაწეობ, რომ მე იქ არ მიშვებენ. უბრალოდ, შოუ-ბიზნესი რუსეთში საერთოდ არ არსებობს, ახლა ყალიბდება, – ახალგაზრდა მომღერალს კიდევ უფრო უძნელდება შოუ-ბიზნესი დაარქვას პოპულარული ქართული მუსიკის საზღვრებში მიმდინარე ცხოვრებას და მიაჩნია, რომ შოუ-ბიზნესი მხოლოდ დიდი ქვეყნების პრეროგატივაა. შოუ-ბიზნესი ესაა სხვადასხვა ხალხზე გათვლილი კულტურა, სადაც უნდა იყოს რამდენიმე ფორმატი: პოპ-მუსიკა, არტ-როკი, ტრეშ-მეტალი, ჰიპ-ჰოპი, სოული და ა.შ. პატარა ქვეყნებში არასდროს არ არის იმდენი მსმენელი, რომ მთელი ეს სპექტრი წარმოდგენილი იყოს. ენა არ მიტრიალდება შოუ-ბიზნესი დავარქვა იმას, რაც საქართველოში ხდება. არც მაღიზიანებს ეს ყველაფერი და არც აგრესიას იწვევს, შესაძლოა მომწონდეს მხოლოდ იმიტომ, რომ ისინი ჩემი მეგობრები არიან და მათაც კომპრომისზე წასვლა უწევთ. პრინციპში საქართველოში არის ერთადერთი ფორმატი – სუფრა. როდესაც ვისმენ აქაურ მუსიკას, ვხვდები, რომ ეს არის აბსოლუტურად სუფრული მელოდიები, რაც ყოველთვის ჟღერდა კიდეც საქართველოში.

თავად თეონა ამჟამად ექსპერიმენტული მუსიკით არის დაინტერესებული. ტრეშ-მეტალის გარდა არ არსებობს ჟანრი, რომელიც არ შეესრულებინოს. მაგრამ ეს არ ყოფილა კომერციული ინტერესების გამო. თეონა უდიდეს მიღწევად საკუთარი პრინციპებისადმი ერთგულებას მიიჩნევს, თუმცა მაინც ჰგონია, რომ გაუმართლა. მანამდე კი, ვიდრე მოიფიქრებს, რა ფორმით შეძლებს სცენაზე ელექტრონული მუსიკის გატანას, იგი მორიგ მიუზიკლში ითამაშებს. თეონა კონტრიძე მოსკოვში კვირას დაბრუნდება და შემოდგომამდე ძალებს მოიკრებს; ოქტომბრიდან კი, მეტროს ბაზაზე შექმნილ ახალ მიუზიკლში, რომეო და ჯულიეტა. მიიღებს მონაწილეობას.